Hubble Uzay Teleskobu (HUT), Dünya'nın yörüngesindeki ilk gelişmiş optik gözlemevidir. Dünya'nın atmosferi, gök cisimlerinden yayılan ışık ışınlarını soğurarak veya bozarak yer tabanlı gökbilimcilerin gök cisimlerini görmelerini zorlaştırır. Bununla birlikte, uzaya yerleştirilen bir teleskop, atmosferin tamamen üzerindedir ve karşılaştırılabilir optiklere sahip yer tabanlı teleskoplardan çok daha fazla parlaklık, netlik ve ayrıntı içeren görüntüler alır.
ABD Kongresi'nin 1977'de yapımına izin vermesinden sonra, Hubble Uzay Teleskobu (HUT), ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) yönetiminde inşa edildi ve adını 20. yüzyılda seçkin bir Amerikalı astronom olan Edwin Hubble'dan aldı. HUT, 25 Nisan 1990'da Discovery uzay aracının mürettebatı tarafından Dünya'nın yaklaşık 600 km yukarısında yörüngeye fırlatıldı ve yörüngeye başarılı bir şekilde sabitlendi.
Hubble Uzay Teleskobu'nun Özellikleri
HUT, ayna optiği gök cisimlerinden gelen ışığı toplayan ve onu iki kameraya ve iki spektrografa (radyasyonu bir spektruma ayıran ve kaydeden) yönlendiren büyük bir yansıtıcı teleskoptur. Hubble'ın 2,4 metrelik (94 inç) bir birincil aynası, daha küçük bir ikincil aynası ve görünür, ultraviyole ve kızılötesi ışığı algılayabilen çeşitli kayıt cihazları vardır. Bu araçlardan en önemlisi geniş alanlı gezegen kamerası, gezegenlerin ve galaktik ve galaksi dışı nesnelerin hem geniş alanlı hem de yüksek hassasiyetli görüntülerini alabilir. Bu kamera, dünyadaki en büyük teleskopun bile 10 katı görüntü çözünürlüğü elde etmek için tasarlanmıştır. Soluk Nesne Kamerası, herhangi bir yer tabanlı teleskop tarafından gözlemlenen herhangi bir nesneden 50 kat daha sönük bir nesneyi algılayabilir. Soluk bir nesne spektrografı, bir nesnenin kimyasal bileşimi hakkında veri toplar. Yüksek çözünürlüklü spektrograf, atmosferik absorpsiyon nedeniyle Dünya'ya ulaşamayan uzak nesnelerden gelen ultraviyole ışığı yakalar.
Hubble Uzay Teleskobu'nun Onarımı ve Bakımı Nasıl Yapılır?
Piyasaya sürüldükten yaklaşık bir ay sonra, Hubble'ın büyük birincil aynasının, ayna üreticisinin hatalı test prosedürleri nedeniyle düzensiz bir şekle büründüğü anlaşıldı. Ortaya çıkan optik kusur, aynanın bulanık görüntüler almasına neden oldu. KTH ayrıca jiroskopları ve güneş dizileriyle ilgili sorunlar da gösterdi. 2-13 Aralık 1993 tarihlerinde NASA'nın Uzay Mekiği Endeavour görevi, teleskopun optik sistemini ve diğer sorunları gidermek için gerçekleşti. Beş uzay uçuşu boyunca mekik astronotları, HTX Geniş Alan Gezegen Kamerasını değiştirdiler ve ana aynadan gelen ışık yollarını düzeltmek için 10 küçük ayna içeren yeni bir cihaz kurdular. Görev başarılı oldu ve Hubble tüm gücüyle çalışmaya başladı.
1997, 1999 ve 2002'de birbirini takip eden üç Uzay Mekiği uçuşu, HUT jiroskopunu onardı ve yakın kızılötesi spektrometre ve geniş alan kamerası dahil olmak üzere yeni araçlar ekledi. Yeni bir kamera ve ultraviyole spektrografı taşımak üzere tasarlanan son Hubble Uzay Mekiği, 2009 yılında fırlatıldı. Teleskopun en az 2020 yılına kadar çalışır durumda tutulması planlanıyor.
Not: Hubble Uzay Teleskobu, yedi kat daha büyük bir ayna ile donatılmış James Webb Uzay Teleskobu ile değiştirildi.
Hubble Uzay Teleskobu'nun Ana Bakım Tarihleri
Hubble Uzay Teleskobu'nun bakım tarihleri aşağıdaki gibidir;
- 24 Nisan 1990: Fırlatma,
- 25 Nisan 1990: Spaceport Discovery'den fırlatma,
- 20 Mayıs 1990: İlk görüntü, yıldız kümesi NGC 3532,
- Aralık 1993: Servis Görevi 1 (STS-61),
- Şubat 1997: Servis Görevi 2 (STS-82),
- Aralık 1999: Servis Görevi 3A (STS-103),
- Şubat 2002: Servis Görevi 3B (STS-109),
- Mayıs 2009: Bakım Görevi 4 (STS-125),
Hubble Uzay Teleskobu'nun Keşifleri
HUT'nun keşifleri astronomide devrim yarattı. Yakın galaksilerdeki Cepheid değişkenlerinin gözlemlenmesi, evrenin genişleme oranı olan Hubble sabitinin ilk kez doğru bir şekilde belirlenmesini mümkün kıldı. Teleskop, sonunda gezegen sistemleri haline gelecek disklerle genç yıldızları fotoğrafladı. Hubble, fotoğraflarda yaklaşık 1500 galaksi yakaladı, evrenin neredeyse tüm tarihi boyunca galaktik evrimi gösterdi.
Not: Güneş sistemi içinde HUT, ayrıca gök cisimlerini tespit etmek için kullanılmıştır. Hidra ve Niktas, cüce gezegen Plüto'nun iki uydusu vb...
11 Aralık 2015'te Hubble, Refsdal olarak adlandırılan ilk tahmin edilen süpernova yeniden ortaya çıkışının bir görüntüsünü yakaladı. Yerçekimi bir süpernovanın ışığını bozan çeşitli galaksi kümeleri modelleri kullanılarak hesaplandı. Süpernova, Kasım 2014'te Hubble Frontier Fields programının bir parçası olarak MACS J1149.5+2223 gökada kümesinin arkasında keşfedildi. Gökbilimciler, Einstein Haçı olarak bilinen bir kümede 4 ayrı süpernova görüntüsü tespit ettiler. Kümeden gelen ışığın Dünya'ya ulaşması yaklaşık beş milyar yıl sürdü. Refsdal'ın yeniden ortaya çıkışının keşfi, gökbilimcilere bu gökada kümesi içindeki kütle dağılımına, özellikle de karanlık maddeye ilişkin modellerini test etmek için eşsiz bir fırsat sağladı.
 |
| Astronotlar John Grunsfeld ve Richard Linnehan, Hubble Uzay Teleskobu ile, 2002 |
Hubble Uzay Teleskobu'nun Astronomi Üzerindeki Etkisi
Birçok nesnel gösterge, Hubble verilerinin astronomi üzerindeki olumlu etkisini göstermektedir. Hubble verilerine dayanan 15.000'den fazla makale çeşitli dergilerde yayınlandı ve sayısız daha fazlası konferans tutanaklarında yer aldı. Ortalama olarak, Hubble verilerine dayalı bir makale, diğer kaynaklardan alınan verilere dayalı makalelere göre yaklaşık iki kat daha fazla alıntı alır. Her yıl yayınlanan ve en çok atıf alan 200 makalenin yaklaşık %10'u HUT verilerine dayanmaktadır.
1 yorum