Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), geçiş yöntemini kullanarak öte gezegenleri aramak için tasarlanmış bir uzay teleskopudur. Kepler misyonunun kapsadığından 400 kat daha büyük bir alanı kapsıyor. 18 Nisan 2018'de bir Falcon 9 roketiyle fırlatıldı ve 13,7 günlük oldukça eliptik bir Dünya yörüngesine yerleştirildi. TESS'ten ilk görsel 7 Ağustos 2018'de çekildi ve 17 Eylül 2018'de yayınlandı.
İki yıllık bir temel görev boyunca, TESS'in sonunda gözlemlenebilir yıldızların yörüngesinde dönen yaklaşık 1.250 geçiş yapan öte gezegeni tespit etmesi bekleniyor. 10 Mayıs 2020 itibarıyla TESS, 1.835 aday öte gezegen belirledi.
TESS'in ana amacı, iki yıllık bir süre boyunca geçiş yapan öte gezegenler için Dünya yakınlarındaki en parlak yıldızları araştırmaktır. Teleskop, gökyüzünün %85'ini yakalamak için çok sayıda geniş açılı kamera kullanır. TESS, küçük gezegenlerin kütlesini, boyutunu, yoğunluğunu ve yörüngesini incelemek için kullanılabilir. Yer tabanlı teleskoplarla yapılan önceki gökyüzü araştırmaları çoğunlukla dev öte gezegenler bulmuşken ve Kepler uzay teleskopu çoğunlukla uzak yıldızların etrafındaki gezegenleri saptamışken, TESS yakın yıldızların etrafında birçok küçük gezegen bulacaktır.
TESS Teleskopunun Yörünge Özellikleri
TESS, gökyüzünün hem kuzey hem de güney yarım kürelerini görüntülemek için P/2 adı verilen 2:1 ay rezonans yörüngesini kullanır. Son derece eliptik yörüngenin doruk noktası 373.000 km'dir. TESS, bu yörüngede onlarca yıl sabit kalmalı ve kameralarını sabit bir sıcaklık aralığında tutacaktır. Teleskopta radyasyon hasarını önlemek için yörünge Van Allen kuşaklarının tamamen dışına çıkar, kalır. Ayrıca uzay teleskobu, 108.000 km'lik yerberisinde her 13,7 günde bir yaklaşık 3 saat boyunca Dünya'ya veri iletecek.
TESS Teleskopunun Keşifleri
TESS, 25 Temmuz 2018 tarihinde bilimsel faaliyetlerine başlamıştır. Misyonun duyurulan ilk keşfi, C/2018 N1 kuyruklu yıldızının gözlemlenmesiydi. Bir öte gezegen keşfine ilişkin ilk rapor, 18 Eylül'de, Pi Mense sisteminde her 6 günde bir yıldızın yörüngesinde dönen bir süper Dünya'nın ve bir süper Jüpiter'in keşfinin duyurulmasıyla yapıldı. 20 Eylül 2018'de kırmızı cüce LHS 3844'ün yörüngesinde dönen Dünya'dan biraz daha büyük ultra kısa dönemli bir gezegenin keşfedildiği duyuruldu.
Not: LHS 3844b ayrıca 14,9 parseklik bir mesafeyle Dünya'ya bilinen en yakın öte gezegenlerden biridir.
Keşfedilen üçüncü öte gezegen, Oğlak takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık 480 ışık yılı uzaklıkta bulunan, görsel ikili HD 202772'nin daha parlak bileşeninin yörüngesinde dönen sıcak bir Jüpiter olan HD 202772A b'dir. Açılış 5 Ekim 2018'de açıklandı. HD 202772A b, yıldızının etrafında 3,3 günde bir döner. 1830°C denge sıcaklığı ile bilinen en yoğun ışınlanmış gezegenlerden biridir.
15 Nisan 2019'da, TESS tarafından Dünya büyüklüğünde bir gezegenin ilk keşfi bildirildi. HD 21749 c, Dünya çapının yaklaşık %89'u kadar bir çapa sahip kayalık bir gezegendir. K-tipi ana dizi yıldızı HD 21749'un yörüngesinde yaklaşık 8 günde döner. Gezegenin yüzey sıcaklığının 427 °C olduğu tahmin ediliyor. HD 21749 c, TESS tarafından bir gezegenin onuncu doğrulanmış keşfidir.
6 Ocak 2020'de NASA, TESS tarafından keşfedilen yaşanabilir bölgedeki ilk Dünya boyutunda dış gezegen olan TOI 700 d'nin keşfini duyurdu. Öte gezegen, Dorado takımyıldızında 100 ışık yılı uzaklıkta TOI 700 yıldızının yörüngesinde dönüyor. TOI 700 sistemi iki gezegen daha içerir. Bunlar; Dünya büyüklüğünde başka bir gezegen olan TOI 700b ve bir süper Dünya olan TOI-700c'dir. Bu sistem, büyük bir gezegenin iki küçük gezegen arasında oturması bakımından benzersizdir.
Yorum Gönder