Beyaz cüce, bir anakol yıldızının tüm hidrojen ve helyum yakıtını yaktığı, ancak karbon ve oksijeni kaynaştırmak için gereken basınç ve ısıdan yoksun olduğu zaman oluşan nispeten küçük, yoğun yıldız türüdür.
Bir beyaz cüce tipik olarak Güneş'in 0,5 ila 0,7 katı bir kütleye, ancak Dünya'nınkiyle karşılaştırılabilir bir hacme sahiptir. Beyaz cüce, bilinen yıldızların % 97'si için yıldız evriminin son aşamasıdır.
Beyaz Cüce Dönüşümü ve Özellikleri
Bir yıldızın beyaz cüceye dönüşümü, Güneşimizin kütlesi etrafındaki ana dizi yıldızının tüm hidrojen yakıtını yakıp helyumu karbon ve oksijene dönüştürmek zorunda kalmasıyla başlar. Çekirdeği, eritilemeyen karbon ve oksijenle birikmeye başladığından, çekirdeğin dışındaki kabukta füzyon meydana gelmelidir. Çekirdeğin muazzam yerçekimi hidrojeni sıkıştırır ve eskisinden çok daha hızlı kaynaşmasına neden olarak yıldızın parlaklığını 1.000 - 10.000 kat artırır ve yarıçapını Mars'ın yörüngesiyle karşılaştırılabilir bir orana getirir.
Yıldızdaki tüm hidrojen birleştiğinde yerçekimi devreye girer ve yıldız kendi içine çökmeye başlar. Yıldız yeterince büyükse, bir süpernova meydana gelebilir. Aksi takdirde, fazla malzeme basitçe süzülerek gezegenimsi bulutsu oluşturur ve geriye yalnızca süper yoğun çekirdek, beyaz cüce kalır. Beyaz cücenin kendi enerji kaynağı olmadığı için sadece helyum füzyonunun kalıntılarını üretir. Milyarlarca yıl sonra, beyaz cücelerin soğuyarak yıldızların cansız kabukları olan siyah cücelere dönüşeceği tahmin ediliyor, ancak evrenin yaşı (13,7 milyar yıl) henüz bunun için yeterince yaşlı değil.
Beyaz cüceler, güneş çevremizdeki tüm yıldızların % 6'sını oluşturur. Çekirdeklerinde hiçbir nükleer reaksiyon gerçekleşmediği için güçlü teleskoplarla gözlemlenebilseler de çok parlak değillerdir. Köpek Yıldızı olarak da bilinen daha ünlü ortağı Sirius A'nın eşi olan Sirius B, bir beyaz cücedir. İlk beyaz cüce, 31 Ocak 1783'te Friedrich Herschel tarafından Eridani B ve C ikili yıldız sisteminde gözlemlenmiştir.
Yorum Gönder