Cüce gezegen, Uluslararası Astronomlar Birliği tarafından 2006 yılında oluşturulan yeni bir gök cisimleri kategorisidir.
Küresel olacak kadar büyük ve uydu olmayan Güneş'in yörüngesinde dönen gök cisimlerini içerir. Bir gezegeni bir cüce gezegenden ayıran temel faktör, bir gezegenin yörünge alanını enkaz ve diğer nesnelerden temizlemeyi başarmış olması gerekirken, bir cüce gezegen bunu yapamaz.
Cüce Gezegenler ve Özellikleri
Cüce gezegenler kategorisi oluşturulduğunda, üç cisim hemen şu şekilde sınıflandırıldı; en büyük asteroit olan ve artık bir cüce gezegen olan Ceres, Kuiper Kuşağındaki Pluto, gezegen statüsünden düşürüldü ve Pluto'nun yörüngesinin çok ötesinde bulunan saçılan bir disk nesnesi olan Eris eklendi. Kısmen, Uluslararası Astronomlar Birliği'ni "gezegen" kelimesiyle ne kastettiklerini daha kesin bir şekilde tanımlamaya sevk eden, Eris'in keşfiydi.
"Cüce gezegen" ismine rağmen, cüce gezegenler bir gezegen alt grubu olarak değil, tamamen farklı bir kategoride kabul edilir. Hala cüce gezegenlerden daha küçük olan nesneler, örneğin kütleleri küresel olmak için yetersiz olanlar, kuyruklu yıldızları ve asteroitleri içeren küçük güneş sistemi cisimleri olarak adlandırılır.
Sadece üç cüce gezegen tanımlanmış olmasına rağmen, gökbilimciler güneş sisteminin uzak noktalarında 200 kadar cüce gezegen olduğundan şüpheleniyorlar. Durumlarını doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyan çok sayıda potansiyel cüce gezegen adayı var. Bir gök cisminin yaklaşık olarak küresel olabilmesi için çapının en az 400 km olması gerekir. Bugün bilinen en küçük küresel cisim, Mimas Ay'ıdır.
Çapları 400 km'den büyük çok sayıda Trans-Neptün nesnesi vardır. Bunlar; Varuna, Orcus, Ixion, Quaoar, 2003EL61, 2005FY9'dur. Çaplarını tahmin edebilsek de kabaca küresel olup olmadıklarını tahmin etmek daha zordur. Bu, daha güçlü ve özellikli teleskoplar gerektirir. Ayrıca, cüce gezegen olabilecek birkaç büyük asteroit de vardır. Bunlar ise; Ceres'ten sonra ikinci, üçüncü ve dördüncü en büyük asteroitler olan Vesta, Pallas ve Hygiea'dır.
Yorum Gönder