Fagositoz, hücrelerin partikülleri ve mikroorganizmaları almasına ve sindirmesine izin veren bir mekanizmadır. Fagositoz, vücudun bakteriyel ve parazitik enfeksiyonlara karşı savunmasında rol oynar. Daha sonra uzmanlaşmış hücreler tarafından gerçekleştirilir. Örneğin; makrofajlar veya nötrofilik granülositler gibi.
Ayrıca, tek hücreli organizmalar (protistler) bile fagositoz yoluyla bakteri, hücre kalıntıları ve toz gibi yabancı partikülleri yutar.
Bağışıklık Hücresinde Fagositoz Aşamaları
Fagositoz, 1883 yılında, 1908 Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü'nü alan Rus bilim adamı Élie Metchnikoff tarafından keşfedilmiştir. Bunların yanı sıra, bağışıklık sistemi düzeyinde, fagositoz birkaç adımda gerçekleşir. Bunlar;
- Parçacıklar, spesifik olmayan reseptörler veya opsoninler için reseptörler kullanarak hücre zarına yapışır. Opsoninler, fagositlerin mikroorganizmalarla savaşmak için bağlanmasına yardımcı olan proteinlerdir (antikorlar veya tamamlayıcı moleküller). Opsonizasyonda, opsoninler bir tarafta yabancı parçacığa ve diğer tarafta bir fagosit üzerinde bulunan bir zar reseptörüne bağlanarak fagositozu teşvik eder.
- Hücre, parçacığı fagozom adı verilen bir vezikül içinde içselleştirmek için parçacığın etrafında psödopodia geliştirir. Bu aşamaya endositoz denir.
- Lizozomlar, yani enzim içeren veziküller, fagozomla birleşerek bir fagolizozom oluşturur.
- Lizozomlardaki enzimler parçacığı sindirir. Başka bir süreç, yutulan bakterilerin yok edilmesini teşvik eder. Örneğin; fagozomun zarındaki bir enzim tarafından serbest radikallerin oluşumu vb.
- Parçacığın sindiriminin ürünleri atılır.
Yorum Gönder