Kuiper Kuşağı, güneş sisteminin Neptün'ün yörüngesinin ötesindeki bir bölgesidir. Yaklaşık 30 Astronomik Birimden (AU) veya Dünya'nın Güneş'ten 30 katı uzaklıktan yaklaşık 50 AU'ya kadar uzanır.
Kuiper Kuşağı, en iyi bilineni cüce gezegen Pluto olan yüzlerce Kuiper Kuşağı Nesnesine veya KBO'ya ev sahipliği yapar. Ya Pluto'nun uydusu ya da çift gezegen oluşumunun yarısı olan Charon da bir KBO'dur. Neptün'ün uydusu Triton'un, gezegenin yörüngesine hapsolmuş eski bir Kuiper Kuşağı nesnesi olduğuna inanılıyor.
Not: KBO, Kuiper Kuşağı Nesnelerinin kısaltması olarak kullanılmaktadır.
Kuiper Kuşağı ve Özellikleri Nelerdir?
Gökbilimciler Frederick C. Leonard ve Kenneth E. Edgeworth, sırasıyla 1930 ve 1943'te Kuiper Kuşağı'nın varlığını ilk öne sürenler arasındaydı. Ancak, teoriyi popülerleştiren Gerard Kuiper'dı. 1951'de Kuiper, Güneş'in yörüngesinde 200 yıldan daha kısa bir sürede dönen kısa süreli kuyruklu yıldızların Kuiper Kuşağı bölgesinden kaynaklandığını öne sürdü. Bölge bugünkü adını 1992 yılında Pluto ve Charon'dan sonra ilk KPO'nun keşfedilmesiyle almıştır.
Kuiper kuşağı nesnelerinin boyutu ve görünümü farklıdır. Çoğunun değişen oranlarda kaya ve buzdan oluştuğuna inanılıyor. Pluto, 2320 km çapındaki en büyüğüdür. Kuiper kuşağı nesneleri iki ana gruba ayrılır. Bunlar; klasik KBO'lar veya küpvanolar ve rezonant KBO'lardır. Klasik KBO'lar, Neptün gezegeninin yörüngesiyle ilgisiz ve ondan etkilenmeyen bir yörüngeye sahipken, rezonans KBO'ların Neptün'ünkiyle rezonans eden yörüngeleri vardır. KBO'ların büyük çoğunluğu, şimdiye kadar keşfedilenlerin yaklaşık dörtte üçü, klasik türdedir.
Rezonant KBO'lar, aşağıdakiler gibi belirli rezonanslara sahip bantları işgal eder. Bunlar; 2:3 rezonans, KBO'nun Neptün'ün her üç yörüngesi için iki kez yörüngede döndüğü anlamına gelir. Yaklaşık 39,4 AU ve yaklaşık 47,7 AU'da 1:2 rezonansdır. Çoğu klasik KBO, bu iki rezonans arasındaki bölgeyi işgal eder. 2:3 rezonanslı KBO'lara, bu nesnelerin en ünlüsü olan Pluto'dan sonra plütino denir. 1:2 rezonanslı KBO'lara Twotinos denir. Yukarıda tartışılan ikisinden farklı rezonanslara sahip KBO'larında varlığı bilinmektedir.
Yorum Gönder