Earendil (Eärendil veya WHL0137-LS), bugüne kadar keşfedilen en eski ve en uzak yıldızdır. Dünya'dan 28 milyar ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Bu, önceki rekor sahibi Icarus'tan (MACS J1149 Lensed Star 1) neredeyse 2 kat daha uzaktır. Earendil Cetus takımyıldızındadır. Hubble Uzay Teleskobu tarafından yerçekimi merceği aracılığıyla keşfedilmiştir. Ayrıca keşif, 20 Mart 2022'de açıklanmıştır.
Hubble, Earendel'i tespit edebildi çünkü yıldızın ışığı, bizimle yıldız arasında yer alan WHL0137-08 gökada kümesi tarafından merceklendi. Devasa küme, yıldızın ışığını 1.000'den 40.000 katına çıkaran bir büyüteç gibi davrandı.
WHL0137-zD1 olarak kataloglanan Earendel Gökadası, kütleçekimsel mercekleme ışığını uzun bir hilal şeklinde büktüğü için "Yükselen Yay" olarak adlandırılmıştır. Mercek yıldızı WHL0137'nin her iki yanında görülen iki kırmızı nokta, ışığı birbirini yansıtan iki ayrı görüntüye bükülen aynı yıldız kümesidir.
Eärendil'e Uzaklık
Earendil'in kırmızıya kayması 6.2'dir. Yıldızdan tespit edilen ışık, Büyük Patlama'dan 900 milyon yıl sonrasına kadar yayılmadı. Dolayısıyla 12,9 milyar yıl sonra Dünya'ya ulaştı. Ancak, ışığın yayılmasından bu yana evrenin genişlemesini hesaba katan yaklaşma mesafesi şu anda 28 milyar ışık yılıdır.
WHL0137-LS'den gelen yıldız ışığı yayıldığında, yıldız Samanyolu galaksisine dönüşen gökadadan sadece 4 milyar ışık yılı uzaktaydı. Evren, ışığın Dünya'ya ulaşması için geçen 12,9 milyar yılda genişlediği için, yıldız şimdi 28 milyar ışık yılı uzaklıkta olacaktır.
En uzak tek yıldız olan Icarus'un (MACS J1149 Lensli Yıldız 1) önceki rekor sahibi, 1,49'luk bir kırmızıya kayma ile 14,4 milyar yıl uzakta kalmaktadır. Işığı 9.34 milyar yıl önce, Büyük Patlama'dan yaklaşık 4.4 milyar yıl sonra Dünya'ya ulaşmıştır.
Eärendil ve Yıldız Tipi Özellikleri
Earendil, Güneş'in kütlesinin 50 ila 100 katı ve yüzey sıcaklığı en az 20.000 ºС olan sıcak mavi bir yıldızdır. Ayrıca, özellikleri hala belirsizdir. Bu kadar yüksek kütleye sahip yıldızlar çok uzun yaşamazlar. Hidrojen kaynaklarını hızla yakarlar ve ana diziden süperdevler haline gelmek için gelişirler. Yıldız muhtemelen oluştuktan sadece birkaç milyon yıl sonra süpernovaya dönüştü.
Popülasyon III yıldızı olma ihtimali çok düşük. Popülasyon III yıldızları, evren çok gençken var olan, son derece büyük kütleli, sıcak yıldızlardan oluşan varsayımsal bir gruptur. Bu yıldızlar neredeyse hiç metal içermiyordu. Neredeyse tamamen ilkel hidrojen ve helyumdan yapıldılar. Gezegenlerin oluşumu için gerekli olan hidrojenden daha ağır kimyasal elementlerin üretimine başladıklarına inanılıyor.
En erken nesil yıldızlar, Büyük Patlama'dan yaklaşık 100 milyon yıl sonra oluştu. Bu, WHL0137-LS'den önce bir veya iki yıldız neslinin geldiği anlamına gelir. Bu ilk yıldızlar süpernovaya dönüşmeden önce daha ağır elementler yoktu.
25 Aralık 2021'de fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu, Earendel'in daha iyi bir görüntüsünü elde edebilecek ve özelliklerini daha iyi belirleyebilecek. Uzay teleskobu, Earendil'in yıldız tayfını daha detaylı analiz edecek ve uydularından herhangi birini tespit edecek kadar hassastır. Toplanan veriler, bilim insanlarının kütlesini, yarıçapını, sıcaklığını ve yaşını belirlemesine ve ayrıca tek bir yıldız olup olmadığını doğrulamasına olanak tanıyacak.
Yorum Gönder